Γραφείου Αγωγής Υγείας Πολυξένη Παπαγιαννοπούλου και υπενθυμίζει ότι και η περσινή χρονιά ξεκίνησε με ένα επεισόδιο ξυλοδαρμού ενός δεκαεξάχρονου μαθητή που τραυματίστηκε σοβαρά έπειτα από επίθεση που δέχτηκε από συνομηλίκους του. Ο μαθητής μεταφέρθηκε σε κέντρο αποκατάστασης στο εξωτερικό όπου και παραμένει έως σήμερα.
Ανάλογα περιστατικά συμβαίνουν σε όλη την επικράτεια, που ούτε μεμονωμένα είναι, ούτε τυχαία τονίζει η κ. Παπαγιαννοπούλου , ενώ επισημαίνει τα ακόλουθα:
Η εκπαιδευτική κοινότητα ανησυχεί και θέτει το ερώτημα, γιατί έχουμε φτάσει ως εκεί, τι φταίει, γιατί οι σημερινοί έφηβοι εκφράζουν τη διαφωνία ή το θυμό με απίστευτη βία και όλοι προσπαθούμε να βρούμε λύσεις στο πρόβλημα. Το χειρότερο όμως είναι, ότι τα γεγονότα μας προλαβαίνουν και μας βρίσκουν απροετοίμαστους, και αυτό έχει σαν συνέπεια να προσανατολιζόμαστε στον σωφρονισμό μέσω της τιμωρίας, και να καταφεύγουμε σε λάθος πρακτικές.
Ο σχολικός εκφοβισμός, προέρχεται από άλλα παιδιά, συνήθως της ίδιας ηλικίας και αποτελεί μορφή επιθετικής συμπεριφοράς, που εμφανίζεται κυρίως στη σχολική πραγματικότητα, με σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου και τη διαδικασία της μάθησης. Η επιθετική συμπεριφορά μεταξύ μαθητών εκδηλώνεται, με μορφές ήπιας βίας (λεκτικό εκφοβισμό, πειράγματα, βρίσιμο, ειρωνική συμπεριφορά, απειλές, διάδοση φημών) και με περιστατικά ακραίας βίας (συγκρούσεις µε ρατσιστικά ή άλλα χαρακτηριστικά, χτυπήματα, σπρώξιμο, σεξουαλική παρενόχληση, χειρονομίες).
Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει στην Ιρλανδία, τη Μ. Βρετανία και αλλού, η λεκτική και ψυχολογική βία που βιώνουν τα παιδιά στο σχολείο έχει διαστάσεις επιδημίας. Οι συνέπειες γι' αυτά τα παιδιά είναι βαριές: ψυχικά τραύματα, απομόνωση, κοπάνες, αυτοκτονικές τάσεις...
Η επιθετική συμπεριφορά εκδηλώνεται, επίσης, με κοινωνικό εκφοβισμό, όπως αποκλεισμό του παιδιού από την συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες, σε παρέες, παιχνίδια κ. α Εκφοβισμός μπορεί να γίνει και ηλεκτρονικά, μέσα από τα κινητά τηλέφωνα και το διαδίκτυο, το λεγόμενο cyber bullying.
Το bulling είναι αναπόσπαστο κομμάτι της βίας και της παραβατικότητας που εμφανίζεται στις κοινωνίες. Τα παιδιά θύματα και το παιδί θύτης, αντανακλούν το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο στον μικρόκοσμο του σχολείου. Γι αυτό τόσο η στάση όσο και η συμπεριφορά τους υποδηλώνουν και αναπαράγουν ό, τι καλλιεργεί το οικογενειακό σχολικό και πολιτισμικό περιβάλλον. Το bulling αποδίδεται και στο έλλειμμα επικοινωνίας που υπάρχει μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία, οπότε τα παιδιά αναπτύσσουν δικούς τους τρόπους αντίδρασης. Κυρίως λόγω των παραπάνω, υπήρξε μία αλλαγή στη νομοθεσία όσον αφορά στα σχολεία. Σύμφωνα με τον καινούργιο νόμο 3500/06, άρθρο 23, ο εκπαιδευτικός που πληροφορείται, με οποιονδήποτε τρόπο, πράξη εκφοβισμού, οφείλει να ενημερώσει τον/τη διευθυντή/ντρια του σχολείου, ο/η οποίος/α ανακοινώνει αμέσως την πράξη στην πλησιέστερη αστυνομική αρχή ή στον εισαγγελέα.
Τα παιδιά, όπως τονίζει ο Συνήγορος του Παιδιού, «δεν απειλούνται τόσο από τη βία που προέρχεται από συνοµηλίκους τους, όσο από την αδυναµία των ενηλίκων να τους παρέχουν την αναγκαία παρουσία, συµµετοχή, υποστήριξη και διαπαιδαγώγηση. Τα παιδιά στερούνται την απαραίτητη ασφάλεια και προστασία από κινδύνους ή απειλές, ορισµένες φορές µάλιστα, οι ίδιοι οι ενήλικοι προβαίνουν σε κακοποίηση ή σοβαρή παραµέλησή τους. Επικίνδυνα συχνή είναι και η αποσιώπηση ή η σιωπηλή ανοχή στη βία. Οι µαθητές επισηµαίνουν ότι οι εκπαιδευτικοί επεµβαίνουν µόνο όταν µια βίαιη σύγκρουση γίνει δηµόσια και αποσταθεροποιεί τη σχολική ζωή και τότε δρουν πυροσβεστικά. Ακόµα, ορισµένοι σύλλογοι γονέων δεν δείχνουν την απαιτούµενη ευαισθησία στο θέµα ή δεν λειτουργούν καθόλου».
Σε πολλά κράτη μέλη της Ε. Ε έχουν λάβει μέτρα για την πρόληψη της βίας στα σχολεία. Σε χώρες όπως η Ολλανδία η Σουηδία και η Γερμανία η κάθε σχολική μονάδα έχει πρόγραμμα για τον έλεγχο της βίας. Οι μαθητές έχουν ενεργή συμμετοχή και σε ορισμένες περιπτώσεις τους δίνονται αυξημένες ευθύνες.
Στη χώρα μας μέχρι τώρα, λίγες παρεμβάσεις έχουν γίνει στα σχολεία κυρίως ενημερωτικού χαρακτήρα, παρότι από την πλευρά του Υπουργείου και συγκεκριμένα του τμήματος Αγωγής Υγείας, προωθούνται προγράμματα και δράσεις που αποσκοπούν στην πρόληψη και τη διαχείριση περιστατικών εκφοβισμού και συγκρούσεων που προκύπτουν στη σχολική κοινότητα.
Τα προγράμματα αυτά έχουν σαν σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση όχι μόνο των μαθητών αλλά των εκπαιδευτικών και των γονιών, στοχεύοντας στην καλύτερη επικοινωνία μεταξύ τους. Προωθούν τις αρχές της ισότητας και της δημοκρατίας καθώς και το σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων. Μέσα από ένα πρόγραμμα, Αγωγής Υγείας, ενισχύουμε την αυτοπεποίθηση του πιο αδύνατου, ενισχύουμε την αποδοχή της διαφορετικότητας, την ανταλλαγή και την αποδοχή των διαφορετικών σκέψεων και επιθυμιών, μαθαίνουμε στους έφηβους πώς να διαχειρίζονται το θυμό τους, πώς να αντιστέκονται στην πίεση που τους ασκούν οι συνομήλικοι προκειμένου να συμμετέχουν σε μια πράξη βίας ή εκφοβισμού.
Ακόμα, προτρέπουμε στα παιδιά να σπάνε τη σιωπή και να μπορούν να μιλήσουν για τα περιστατικά βίας που συμβαίνουν στο σχολείο τους, στα οποία μπορεί να είναι θύματα ή μάρτυρες. Έχουν δικαίωμα να ζητήσουν βοήθεια, από τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς ή τους συμμαθητές τους, έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν και να σπάνε την επιθετικότητα των άλλων παιδιών.
Τα παιδιά δικαιούνται να ζουν και να εργάζονται σε ένα σχολικό περιβάλλον που τους παρέχει ασφάλεια, ηρεμία και σεβασμό, γιατί η παραβίαση των δικαιωμάτων ακόμη κι όταν γίνεται από συνομηλίκους, προκαλεί μεγάλη ψυχική οδύνη.
Η πρόληψη και ο περιορισµός της ενδοσχολικής βίας (bullying) αναμφισβήτητα, συνδέονται µε τη σχολική δοµή, στελέχωση και λειτουργία. Οι εκπαιδευτικοί έχουμε ανάγκη από υποστήριξη για να χειριστούμε καταστάσεις που μας ξεπερνούν και πρέπει να βρισκόμαστε στο επίκεντρο της πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας.
Κάποια σχολεία και κάποιοι Σύλλογοι Γονέων έχουν ξεκινήσει ήδη με την καταπολέμηση φαινομένων εκφοβισμού μέσα στα σχολεία. Όλοι, γονείς και εκπαιδευτικοί είναι σημαντικό να έχουμε ενημέρωση και να διερευνούμε προσεχτικά τα φαινόμενα βίας όταν τα υποψιαζόμαστε.
Είναι σημαντικό να στοχεύσουμε στη δημιουργία μιας κοινωνίας όπου η ποικιλομορφία και η διαφορετικότητα είναι σεβαστές και η αξιοπρέπεια του ανθρώπου εκτιμάται και ενθαρρύνεται. Να γνωρίζουμε μόνο τα θέματα δεν είναι αρκετό. Πρέπει επιπλέον να προσπαθήσουμε να είμαστε συνεπείς στις στάσεις και τις πράξεις μας.
Βιβλιογραφία
Τα κείμενα βασίζονται σε συνεντεύξεις των: κ. Ιωάννη Τσιάντη, Αναπληρωτή Καθηγητή Παιδοψυχιατρικής και πρόεδρος της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (ΕΨΥΠΕ), κ. Κωστή Παπαϊωάννου, προέδρου της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώµατα του Ανθρώπου, κ. Μαριάνθη Στυλιανού, Δ/ντρια Άμεσης Ψυχολογικής Παρέμβασης & Οικογενειακής ψυχοθεραπείας.
«Σχολείο χωρίς βία» Α. Γιοβαζολιάς, Συνήγορος του παιδιού, Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Ευχαριστώ το Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων Αν. Αττικής και την κ. Σφέτκου Μαρία για την πολύτιμη βοήθειά της.
ΑΠΟΡΙΕΣ - ΠΑΡΑΠΟΝΑ – ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ
♥ Δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος της Γενικής ασφάλειας Αθηνών
Τηλ. καταγγελιών: 210 - 64.76.000 καθημερινά από 9:00 έως 16:00μ.μ
♥ Ηλεκτρονικές καταγγελίες: μέσω της ιστοσελίδας www.safe-line.gr ή στο
♥ Αρχή προσωπικών δεδομένων, www.dpa.gr
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
♥ Δίωξη ηλεκτρ. Εγκλήματος. Οδηγίες για ασφαλή χρήση διαδικτύου: www.dart.gov.gr
♥ Ηλεκτρονική και ταχυδρ. διεύθυνση του Συνηγόρου του Παιδιού: cr@synigoros.gr , Χατζηγιάννη Μέξη 5,Αθήνα 11528, τηλ. 210-7289 703 begin_of_the_skype_highlighting 210-7289 703 end_of_the_skype_highlighting, 210-7289 605 begin_of_the_skype_highlighting 210-7289 605 end_of_the_skype_highlighting Φαξ: 2107289639
♥Ομάδα εφήβων Συμβούλων www.0-18.gr 00.11.32000 (γραμμή για παιδιά)
♥Δίκτυο για την Πρόληψη και καταπολέμηση της Σωματικής Τιμωρίας στα παιδιά www.somatikitimoria.gr
♥Κέντρο Πρόληψης και Υγείας των Εφήβων «Φίλοι εφήβων» τηλ.210 – 7467454
Δ/ντής:Καθηγητής Γ. Χρούσος, Α΄Παιδιατριακή κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία»
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ (BULLYING)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου