Αυτοαξιολόγηση , Αυτομόρφωση και Αυτοϊκανοποίηση

Αυτοαξιολόγηση , Αυτομόρφωση και Αυτοϊκανοποίηση

Αν κοιτάξει κανείς να βρει τις παραπάνω λέξεις σε λεξικό, θα συναντήσει μόνο την τελευταία. Οι δυο πρώτες δεν αναφέρονται και τούτο διότι:

Τόσο η μόρφωση όσο και η αξιολόγηση έχουν έντονο προσωπικό χαρακτήρα. Η μόρφωσή μου είναι δικό μου πρόβλημα και δεν θα με μορφώσει κανένας αν εγώ δεν θέλω να μορφωθώ. Άλλο πράγμα η εκπαίδευση και άλλο η μόρφωση. Σε εκπαίδευση υποβάλλονται και τα ζώα, αλλά σε μόρφωση μόνο ο άνθρωπος. Το ίδιο και η αυτό-αξιολόγηση: κάθε πράξη που κάνω (είτε ασυνείδητα είτε ενσυνείδητα) έχει την έγκρισή μου. Πέρασε από τη διαδικασία της αξιολόγησης, εγκρίθηκε και δόθηκε το πράσινο φως για πραγμάτωση.

Αυτό συνεπώς που μας ενοχλεί στο σχετικό νομοσχέδιο του ΥΠΕΠΘ και Δια βίου μάθησης, είναι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και όχι η Αυτοαξιολόγηση που όπως είπαμε γίνεται έτσι και αλλιώς.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

Αξίωμα 1ο. Πιστεύουμε όλοι στην κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Αυτό συνεπάγεται ότι έχουμε το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και ότι στη συνέχεια η πλειονοψηφία θέτει τους κανόνες λειτουργίας του δημόσιου βίου σεβόμενοι την μειονοψηφία. Αν διαφωνούμε με κάποιους κανόνες έχουμε τρόπους να εκφραστούμε και αν είμαστε αρκετά πειστικοί μπορούμε στην εκλογική αναμέτρηση να ανατρέψουμε ολόκληρη κυβέρνηση και όχι απλά ένα νομοσχέδιο.

Αξίωμα 2ο. Δεν υπάρχει ζωντανός οργανισμός που να μην αξιολογεί ή να μην αξιολογείται.
(άλλοι πιστεύουν ότι ο Θεός αξιολόγησε τον άνθρωπο και τον έθεσε στην κορυφή της δημιουργίας Του και άλλοι ότι η εξέλιξη των ειδών είναι προϊόν φυσικής επιλογής, δηλαδή φυσικής αξιολόγησης.)
Έτσι λοιπόν αυτοί που αντιδρούν στη δική τους αξιολόγηση γιατί αξιολογούν τους μαθητές τους, τους διευθυντές τους, την εξουσία τους, τους άλλους γενικά; Γιατί δεν αφήνουν τα παιδιά τους να συχνάζουν οπουδήποτε, να κάνουν παρέα με τον οποιονδήποτε, να διαβάζουν οτιδήποτε, να κάνουν οτιδήποτε και να φοιτούν οπουδήποτε;

Χαρίζω ένα σχολείο …
Αν κάποιος διέθετε χρήματα και τους έλεγε: «βάζω όσα χρήματα θέλετε για να χτίσετε ένα σχολείο όπως εσείς το θέλετε, να προσλάβετε όποιους καθηγητές θέλετε, να φοιτούν όποιοι μαθητές εσείς θέλετε χωρίς να πληρώνουν, αλλά θέλω στο τέλος της κάθε χρονιάς να επιτυγχάνονται κατά μεγάλο ποσοστό οι όποιοι στόχοι έχετε θέσει» θα έπαιρναν καθηγητές από την επετηρίδα αδιορίστων, από την λίστα επιτυχόντων του ΑΣΕΠ ή αυτούς για τους οποίους έχουν ιδία αντίληψη των ικανοτήτων τους;

Το γεγονός ότι τα σχολεία έχουν τα χάλια τους δεν φταίνε καθόλου οι εκπαιδευτικοί; Ποιος επιτρέπει το κάπνισμα στα σχολεία; Ποιος κάνει τα στραβά μάτια στις απουσίες των μαθητών, στην επίδοση των μαθητών, στην αντιγραφή, στις καταλήψεις των σχολείων, στις κοπάνες των εκπαιδευτικών, στις αυθαιρεσίες των διευθυντών; Ποιος χρησιμοποιεί τους μαθητές για δικό του όφελος; Πόσα προγράμματα της Πρόσθετης Διδακτικής Στήριξης, περιβαλλοντικής αγωγής, αγωγής υγείας και τόσα άλλα, πράγματι γίνονται;

Ποιος, αλήθεια, πιστεύει ότι διαθέτει η Ελλάδα τόσους άριστους μαθητές; Ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί είναι κατάλληλοι για την εκπαίδευση; Ότι δεν χρειάζονται κάποιον μέντορα ούτε οι νεοδιόριστοι; Όταν πρωτοδούλεψα σαν μαθηματικός σε κεντρικό φροντιστήριο των Αθηνών είχα μέντορα ο οποίος μου είχε καταρτίσει τι και πώς θα διδάξω τη Γεωμετρία στη Β’ Λυκείου. Μετά χαράς το ακολούθησα και δεν ντρεπόμουν να τον συμβουλευτώ όπου κάτι δεν μου καθόταν καλά. Μακάρι να είχα και στην εκπαίδευση έναν να τον ακούσω, να μου μεταδώσει την εμπειρία του πώς να διδάξω τους δεκαδικούς αριθμούς που φέτος δεν κατάφερα να τους μάθω ούτε τον πολλαπλασιασμό με το 10, 100, 1000. Θα μου έπεφτε η υπόληψη;

Τη ρίχνω στα τάρταρα αρκεί να μάθει μαθητής μου. Γιατί να έχω τόση καχυποψία στον μέντορα; έχει σκοπό να με διαβάλλει στη διεύθυνση για να φέρει στη θέση μου δικό του πρόσωπο, ή εγώ (ο νέος) είμαι αστέρι και δεν χρειάζομαι την εμπειρία κανενός μαθουσάλα; Αν έχουμε απολέσει τη συναδελφική αλληλεγγύη και εμπιστοσύνη τότε δεν έχει νόημα να κουβεντιάζουμε για παιδεία. Ας κουβεντιάσουμε για την κηδεία της.

(Παρένθεση. Πριν από χρόνια οργάνωσα μια ημερίδα Γνωσιακής επιστήμης, με την τοπική ΕΛΜΕ, και είχα προσκαλέσει διακεκριμένους επιστήμονες του είδους. Δυστυχώς οι παρόντες συνάδελφοι δεν ξεπερνούσαν τους 30, όταν στις εκλογές συρρέουν εκατοντάδες για να ψηφίσουν μόνο και μόνο επειδή την ημέρα αυτή έχουν άδεια απουσίας από την εργασία τους. Το ενδιαφέρον τους για νέους τρόπους διδασκαλίας και μάθησης μηδαμινό. Τα ξέρουν όλα; Μπορεί. Ας το αποδείξουν εμπράκτως.)

Σε ποια παιδιά διδάσκουμε στα σχολεία τελικά; Δεν είναι δικά μας παιδιά; Ή μήπως τα δικά μας παιδιά τα στέλνουμε σε σχολεία, με διευθυντή, με καθηγητές αλλά σε τούτα που διδάσκουμε εμείς να τα πάρει και να τα σηκώσει;

Έκανε ποτέ κάποιος μια έρευνα (ποσοτική, ποιοτική) με το ερώτημα: τι απέφερε στην παιδεία η κατάργηση του επιθεωρητή και η αντίστοιχη εισαγωγή του σχολικού συμβούλου. Να δούμε τελικά αν αξίζει τον κόπο να μιλάμε για αξιολόγηση ή όχι. Βάσει νομοθεσίας ο σχολικός σύμβουλος Πληροφορικής πήγε στα σχολεία μετά από 15 σχεδόν χρόνια. Και γεννιέται το ερώτημα: αφού ‘καλώς’ πορευτήκαμε τόσα χρόνια τι τον θέλουμε τώρα;

Τι έχει να χάσει ο ενσυνείδητος εκπαιδευτικός από την αξιολόγηση;
Είναι το ερώτημα που δεν παίρνω απάντηση όταν το κουβεντιάζω. Ο εκπαιδευτικός που ξέρει να κάνει (και κάνει) σωστά τη δουλειά του δεν φοβάται κανέναν. Ο Γληνός, ο Δελμούζος και τόσοι άλλοι φωτισμένοι δάσκαλοι δεν ακολουθούσαν το γράμμα του Νόμου αλλά το γράμμα της ψυχής να μεταδώσουν στους μαθητές τους γνώσεις, αξίες, στάση ζωής. Ένας από του δασκάλους που αγάπησα, κ. Κάτσικα, δεν ήθελε να βλέπει σχολικό βιβλίο στην τάξη. Κόντευε να πάθει εγκεφαλικό. Αποκαλούσε τους συγγραφείς του βιβλίου αγραμμάτους, ως ουδέποτε διδάξαντες σε σχολική τάξη. Με το γράμμα του τότε ή νυν Νόμου ο αείμνηστος Καρακίτσος θα έπρεπε να πάει σπίτι του. Αλλά ποιος να τον στείλει, όταν από τα χείλη του κρέμονταν 80 (ναι σωστά διαβάζετε, ογδόντα) παιδικές ψυχές για να τον ακούσουν; Και δεν έλεγε ανέκδοτα για να περάσει η ώρα, ούτε εύκολος ήταν. Θυμάμαι κάποια Χριστούγεννα μας έβαλε να γράψουμε 374 χημικές αντιδράσεις στην Α’ λυκείου!!!

Η μέχρι τώρα πορεία μας.
Είμαστε τριάντα σχεδόν χρόνια χωρίς αξιολόγηση, χωρίς σαφή προσανατολισμό στις εκπαιδευτικές επιδιώξεις. Σκέφτηκε κανείς μας πώς προέκυψε αυτό το σκυλολόι από λαμόγια; Μήπως είναι έμμεσο δικό μας εκπαιδευτικό δημιούργημα; Όταν το παιδί εξοικειώνεται από το σχολείο με το πάρε δώσε της εξουσίας, βλέπει στο πανεπιστήμιο τις ρεμούλες και τα υπόγεια νήματα της εξουσίας, είναι δυνατόν αυτό το παιδί να μην ενταχθεί στο σύστημα; Ποια παιδεία θα ανατρέψει στο κατεστημένο λοιπόν;

Κάνουμε του κόσμου τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αγωγής υγείας κλπ. Ποιο είναι το περιβάλλον γύρω μας; Ένα σκουπιδαριό και βροχή τα πρόστιμα της ΕΕ για τις χωματερές μας. Ποια είναι η συμπεριφορά μας απέναντι στον συμπολίτη μας, ιδίως στα άτομα με ειδικές ανάγκες; Κατά πόσο έχουν ελαττωθεί οι εκτρώσεις και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;

Γι αυτό λέω: είναι ανάγκη για γενναία αυτό-αξιολόγηση κι όχι αξιολόγηση για αυτοϊκανοποίηση.
--------------------------------------------------------------------------------------------------

Βασίλειος Ν. Γεωργίου -Μαθηματικός, ΠΕ19 από μετάταξη, Msc στη Γνωσιακή Επιστήμη, Πολ. Μηχανικός ΕΜΠ