Σελίδες

Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ Κ.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Paolo Freire: Δέκα επιστολές προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν, εκδόσεις Επίκεντρο, Αθήνα 2006:

Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι τα προσόντα για τα οποία θα μιλήσω, τα οποία θεωρώ απαραίτητα για τον προοδευτικό δάσκαλο, είναι προσόντα που αποκτώνται σταδιακά, μέσα από την καθημερινή πρακτική. Επιπλέον, αναπτύσσονται μέσα από την πρακτική, παράλληλα με την πολιτική απόφαση ότι ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι εξαιρετικής σημασίας. Έτσι, τα προσόντα για τα οποία θα μιλήσω δεν μπορούμε να τα έχουμε εκ γενετής ούτε μπορούν να μας δοθούν με διάταγμα ή ως δώρο. Επίσης, η σειρά με την οποία τα παρουσιάζω εδώ δεν αφορά την αξία τους. Είναι όλα εξίσου αναγκαία για μια προοδευτική εκπαιδευτική πράξη.
Θα αρχίσω με την ταπεινοφροσύνη, χωρία να υπονοείται με κανένα τρόπο η έλλειψη αυτοσεβασμού, η μοιρολατρία ή η δειλία. Αντίθετα, η ταπεινοφροσύνη προϋποθέτει θάρρος, αυτοπεποίθηση, αυτοσεβασμό και σεβασμό για τους άλλους.
Η ταπεινοφροσύνη μας βοηθά να καταλάβουμε μια προφανή αλήθεια: κανείς δεν τα ξέρει όλα. Κανείς δεν τα αγνοεί όλα. Όλοι ξέρουμε κάτι. Όλοι αγνοούμε κάτι. Κάποιος χωρίς ταπεινοφροσύνη δεν μπορεί καν να ακούσει με σεβασμό εκείνους που θεωρεί πολύ κατώτερους του δικού του επιπέδου ικανοτήτων [
…]


Αυτά τα λόγια του Paolo Freire νομίζω πως αντικατοπτρίζουν πλήρως την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο συμπαθέστατος ΔΑΣΚΑΛΟΣ και συνάδελφος Κώστας Πανούσης, ο οποίος έχει στήσει μια αξιόλογη ιστοσελίδα με πλούσιο υλικό. Εργάζεται με πολύ πάθος, μανιωδώς θα έλεγα, ξυπνάει από τις 3.30' (!) για να προετοιμάσει το μάθημά του και έχει δημιουργήσει μία "ψηφιακή" τάξη στο σχολείο του, αποκλειστικά με δικά του έξοδα (πάνω από 2,500 €).
Ο συνάδελφος κάνει μεγάλη προσπάθεια, αν και η όλη του συμπεριφορά κινείται στα όρια της υπερβολής. Μιας υπερβολή που θα ήταν αξιέπαινη αν μιλούσαμε για το δάσκαλο-λειτουργό, που θυσιάζεται για τα παιδιά του και την κοινωνία, για το δάσκαλο-εραστή που αφοσιώνεται στα καθήκοντά του 24 ώρες το 24ωρο, για το δάσκαλο-ασκητή που δίνει τα φώτα του με το παράδειγμά του σε μια κοινωνία ηθικής κατάπτωσης και κρίσης.
Θα μπορούσε να είναι έτσι τα πράγματα πριν 60-70 χρόνια ή ίσως ...μετά από 60-70 χρόνια. Σήμερα αυτό φαντάζει ως "λόξα".
Σήμερα όμως ποιος είναι ο δάσκαλος που θέλουμε;
Θέλουμε ή όχι τον δάσκαλο επιστήμονα;
Θέλουμε ή όχι τον δάσκαλο επαγγελματία;
Θέλουμε ή όχι τον προοδευτικό δάσκαλο;

Ο συνάδελφος αναλώνεται σε μια τεράστια καθημερινή προσπάθεια, χωρίς να υπάρχει κανείς δίπλα του, να δώσει σ' αυτό του το πάθος σχήμα, να τού δώσει τα εφόδια να  ανταπεξέλθει στη σύγχρονη εποχή και στις νέες τεχνολογίες. Έχει πολύ μεράκι που όμως η εφαρμογή του στην πράξη δεν αποπνέει τίποτα το "καινοτόμο" ούτε φαίνεται να αξιοποιεί παιδαγωγικά τις τεχνικές του γνώσεις.
Το χειρότερο: κρατά αμυντική στάση. Περιχαρακώνεται γύρω από την προφανή εργατικότητα και αυτοθυσία του και έχει κλείσει τα αυτιά του σε κάθε καλόπιστη κριτική τού γίνεται (και το site του έχει απενεργοποιημένο τον σχολιασμό). Κι όμως. Όταν εκθέτεις το έργο σου, όταν προβάλλεις τη δουλειά σου, πρέπει να είσαι έτοιμος να δεχτείς και την κριτική, ακόμα και την κακοπροαίρετη.
Ίσως περισσεύει η οργή του, που όλοι νιώθουμε από το στρεβλό σύστημα και τους κακούς συναδέλφους, η οργή του αυτή κατευθύνεται προς λάθος προορισμό και γίνεται σφουγγάρι που εξισώνει και ρουφάει αδιακρίτως οτιδήποτε προέρχεται απ' έξω, εξανεμίζοντας και ένα από τα σημαντικότερα προσόντα που πρέπει να έχει ο προοδευτικός δάσκαλος: την ταπεινοφροσύνη.
Επιπλέον το κράτος, αντί να τού δώσει ουσιαστική στήριξη (ή αλλιώς ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ), τον έκανε άρθρο σε εφημερίδες, τον βράβευσε για την καινοτομία του και φωτογραφήθηκε μαζί του είτε ως υπουργός είτε ως βουλευτής.
Αναμφισβήτητα την αξίζει την αναγνώριση ο συνάδελφος. Γι' αυτό και έγινε η ανάρτηση αυτή: για να τον τιμήσει. Αυτό το κουπί όμως δεν πρέπει να το τραβάει μόνος του.
Κανείς δεν πρέπει να το τραβάει μόνος του.
Αλίμονο! Όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε.
Όλοι πρέπει να βρούμε τρόπο, να δημιουργήσουμε τρόπους να ξεφύγουμε απ' τη μιζέρια μας.

Αυτές οι μέρες είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να κάνουμε (πάλι) την αυτοκριτική μας...

Το κείμενο της Ελευθεροτυπίας

Σχολιασμός από το forum του eduportal

Σχολιασμός σε blog επιμορφωτών ΤΠΕ

το "blog" του Κώστα Πανούση (Δάσκαλος Κ.)

http://spirit16.blogspot.com/

το κείμενο της εργασίας του για την οποία βραβεύτηκε σε powerpoint (download)

6 σχόλια:

  1. Τζονσον ο αλογομυγας29 Ιανουαρίου 2011 στις 3:44 π.μ.

    Γράφεις: ... η εφαρμογή του στην πράξη δεν αποπνέει τίποτα το "καινοτόμο" ούτε φαίνεται να αξιοποιεί παιδαγωγικά τις τεχνικές του γνώσεις.
    Το ότι δουλεύει σε μεγάλο ποσοστό διαδραστικά, με ενδιαφέρουσες πολυμεσικές εφαρμογές, εργασίες μέσω mail και όλα αυτά σε ένα blog, ανοιχτό για όλους, εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς, δεν είναι καινοτόμα για ελληνικό σχολείο;;;
    Και επίσης, που το ξέρεις ότι δεν αξιοποιεί παιδαγωγικά τις τεχνικές τους γνώσεις; Μπαίνεις στην τάξη του μήπως;
    Έβγαλες κρυφή χολή δάσκαλε. Φάουλ.
    Τζόνσον ο αλογόμυγας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κατ' αρχάς το blog ΔΕΝ είναι ανοιχτό. Είναι ένα κλειστό blog όπου ΔΕΝ δημοσιεύονται σχόλια. Και αυτή είναι η πρώτη μου ένσταση. Όταν εκθέτεις και προβάλλεις τη δουλειά σου, οφείλεις και να την στηρίξεις απαντώντας ακόμα και στην κακόπιστη κριτική.
    Όσον αφορά την τεχνολογική διάσταση τού πράγματος: η τεχνολογία για την τεχνολογία; Ίσως να έχεις δίκιο και να είναι βιαστικό το συμπέρασμά μου αλλά πάντως δεν είδα πουθενά ΠΑΡΑΓΩΓΗ γνώσης. Δεν είδα πουθενά την ουσιαστική συμμετοχή των παιδιών. Είδα ασκήσεις συμπεριφοριστικού τύπου και πουθενά -επαναλαμβάνω- αξιοποίηση των λογισμικών που χρησιμοποιεί. Μπορεί όντως να μην έχω πλήρη εικόνα της τάξης του. Κρίνω όμως αυτά που είδα και εφ' όσον δεν μπορώ να σχολιάσω στο blog του ανέβασα την άποψή μου εδώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τζονσον ο αλογομυγας30 Ιανουαρίου 2011 στις 1:45 π.μ.

    Είναι ανοιχτό. Δεν απαιτεί πρόσκληση για να το δεις. Δεν δέχεται σχόλια γιατί το blog είναι εργαλείο μάθησης - για τον συγκεκριμένο εκπαιδευτικό - και όχι εργαλείο διαλόγου διότι διάλογο κάνει με τους μαθητές του καθημερινά, στην τάξη. Θεωρώ εξάλλου πως πολύ καλά κάνει και δεν δέχεται σχόλια γιατί έτσι προφυλάσσει τους μαθητές του από αυτά. Είναι blog τάξης.

    Γράφεις επίσης για ασκήσεις συμπεριφοριστικού τύπου. Που ακριβώς είδες συμπεριφοριστική προσέγγιση μάθησης; Στην επαναληψιμότητα των ασκήσεων; (που δεν υπάρχει πουθενά) Στην επιβράβευση - τιμωρία; (επίσης πουθενά)
    Υλοποιεί προτάσεις του Gagne, όντως, αλλά δεν τον έχει και ινστρούχτορα. Για παράδειγμα, δες πόσες φορές παρουσιάζει υλικό από πολλές πηγές σε περιπτώσεις γιορτών και επετείων, ξεφεύγοντας επανειλημμένα από τον τυποποιημένο τρόπο παρουσιάσης τέτοιων θεμάτων. Ή πόσες φορές δίνει τροφή για σκέψη στους μαθητές παρουσιάζοντάς τους επίκαιρα θέματα. (βλ. http://spirit16.blogspot.com/2009/10/blog-post_30.html)


    Αναφέρεις επίσης πως δεν υπάρχει συμμετοχή των παιδιών. Μα η διαδραστικότητα των ασκήσεων και η ανάθεση εργασιών μέσω mail τι είναι;

    Μιλάς τέλος για παραγωγή γνώσης. Με το μπαρδόν δηλαδή, αλλά το δημοτικό δεν είναι Πανεπιστήμιο, ούτε τα παιδιά ερευνητές. Το θέμα είναι να γίνεται κατάκτηση γνώσης ή παραγωγή γνώσης;


    Τέλος γράφεις ότι δεν αξιοποιεί τα λογισμικά που χρησιμοποιεί. Διαφωνώ γιατί βλέπω ότι αξιοποιεί τα λογισμικά στο μέτρο που τον αφορά. Δεν θα μάθει java, macromedia flash κλπ. Θα βρει applets και αυτά θα παρουσιάσει.
    Αν εννοείς πως δεν κατασκευάζει ο ίδιος προσομειώσεις γιατί να το κάνει από τη στιγμή που το Internet τον καλύπτει; Εννοώ πως έχει εντοπίσει τις πλέον αξιόλογες εκπαιδευτικές πύλες - κάποιες από τις οποίες τις προτείνει και το σχολικό βιβλίο) και δουλεύει με αυτές.

    Γράφεις τέλος "η τεχνολογία για την τεχνολογία"
    Χμ, εδώ σηκώνει πολύ συζήτηση. Εν ολίγοις όμως, προκειμένου να ακούμε κάθε λίγο και λιγάκι υπουργούς να ανακοινώνουν επαναστατικές τομές - της πλάκας - με netbook, διαδραστικούς πίνακες και ψηφιακά σχολεία (http://digitalschool.ypaideias.gr/),
    ας δούμε και τη δουλειά ενός δασκάλου, που μορφώνει τους μαθητές του έχοντας άμεσο συνεργάτη το Δίκτυο (Hot potatoes και Evernote από του χρόνου :))

    Εννοείται πως δεν συμφωνώ πλήρως με τη μέθοδό του. Π.χ στην κατανομή της ύλης σε ένα μάθημα. Υπάρχουν φορές που παρουσιάζει πολύ αναλυτικά την ύλη και άλλες φορές που την παρουσιάζει εραστιτεχνικά και βιαστικά - ενώ είναι σημαντική η θεματολογία της. Ή στην ποσότητα του υλικού που παρουσιάζει, η οποία είναι μάλλον υπερβολική..
    Θεωρώ τέλος υπερβολικό και το χαρακτηρισμό "Εκπαιδευτική Επανάσταση" που δίνει στην προσπάθειά του αυτή. http://spirit16.blogspot.com/2009/10/blog-post_06.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΟΚ, σεβαστή η άποψή σου. Η δική μου οπτική είναι όμως διαφορετική. Η γνώμη μου είναι πως ότι μπορεί να γίνει με μολύβι και χαρτί, πρέπει να γίνεται έτσι. θα ανεβάσω όταν μπορέσω δικές μου προτάσεις διδασκαλίας για να καταλάβεις τι εννοώ. Και δεν αναίρεσα τη δουλειά του. Τον θεωρώ ούτως ή άλλως αξιέπαινο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τώρα είδα τις βλακείες που γράφεις! Να 'σαι καλά,γέλασα! Δάσκαλος Κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ευχαριστώ που με δικαιώνεις. Υπερφίαλος και γραφικός (αν είσαι εσύ). Κρίμα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή